بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات قیمت قراردادهای آتی در بورس کالای ایران

در سالهای اخیر، بازار قراردادهای آتی و اوراق اختیار معامله در دنیای مالی و سرمایه گذاری اهمیت روزافزونی پیدا کرده است و این بازارها به سطحی از نوآوریهای مالی رسیده اند که ضروری است همه متخصصین در امور مالی از چگونگی کارکرد این بازارها و نحوه استفاده از آنها و همچنین ساز و کار تعیین قیمت در این بازارها آگاه باشند. نوشتار حاضر، به مطالعه عوامل مؤثر بر تغییرات قیمت قراردادهای آتی در بورس کالای ایران با استفاده از رهیافت GLS وGARCH می‌پردازد. در این پژوهش از قرارداد آتی اسفند سال 1390 بعنوان نماینده قراردادهای آتی بورس کالای ایران استفاده شده است و از بین عوامل موثر بر روی تغییرات قیمت قراردادهای آتی قیمت جهانی طلا، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و نرخ برابری دلار و ریال انتخاب شده اند. جامعه آماری تحقیق نیز بورس کالای ایران میباشد که قرارداد آتی اسفند با 178 روز کاری می‌باشد. رهیافت مورد استفاده ما، بکاربردن تکنیک‌های اقتصادسنجی و استفاده از مدلهای حداقل مربعات معمولی تعمیم ‌یافته(GLS) و مدلهای واریانس ناهمسانی شرطی طی زمان تعمیم یافته (GARCH) است. همانگونه که مشاهده شد بین نرخ ارز و قیمت قراردادهای آتی رابطه مثبتی وجود داشت یعنی با افزایش نرخ ارز قیمت قراردادهای آتی نیز افزایش پیدا میکند و همچنین در خصوص قیمت طلا نیز اینگونه بود. اما همانطور که مشاهده گردید رابطه معنی داری بین متغیر شاخص بورس اوراق بهادار تهران و قیمت قراردادهای آتی تأیید نشد.